Muziekfestival Het Hogeland in Tsjechische sferen

NOORD-GRONINGEN - Meer dan dertig kerken vormen samen het decor van de tweede editie van het Muziekfestival Het Hogeland. Van 24 tot en met 27 april draait het allemaal om het rijke orgelbezit in Groningen, dé orgeltuin van wereld. Waar het festival vorig jaar in het teken stond van Italië, gaat het ditmaal om een Tsjechische week. Een van de hoogtepunten vindt op Koningsdag plaats, met Muziek voor de Koning in tal van historische kerken.

door Hielko Merkus

Muziekfestival Het Hogeland wordt georganiseerd door de Stichting Gezamenlijke Orgelcommissies Het Hogeland. Onder die naam werken elf Hogelandster orgelcommissies samen om onder andere de bijzondere Groninger orgels bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. ,,Dat is ook meteen een van de doelstellingen van het Muziekfestival”, vertelt Albert Rodenboog namens de organisatie. Samen met Jaap Penninga geeft hij tekst en uitleg over het naderende evenement. Rodenboog: ,,Het Muziekfestival laat Hogelandsters kennismaken met de fraaie kerkjes en de schitterende orgels in de regio. Het is tegenwoordig immers zo dat het voor veel mensen niet meer vanzelfsprekend is dat ze een kerk bezoeken. Er zijn dus Hogelandsters die de kerk in hun eigen woonplaats nog nooit van binnen hebben gezien. Het Muziekfestival is een laagdrempelige manier om met dit erfgoed kennis te maken.” 

Dé orgeltuin 

Natuurlijk wil men ook een groot publiek kennis laten maken met het orgel. ,,Het orgel wordt geassocieerd met kerkdiensten, maar wij willen laten zien dat het orgel zoveel meer te bieden heeft. Het zijn namelijk prachtige instrumenten”, zegt Penninga. Liefhebbers komen in Noord-Groningen volop aan hun trekken. ,,Groningen is dé orgeltuin van de wereld. In nagenoeg elk dorpje staat een orgel van wereldberoemde orgelbouwers als Schnitger en Hinsz. Dat is echt uitzonderlijk. Nergens ter wereld zie je zoveel toporgels op zo’n kleine afstand van elkaar.” 

Internationaal op de kaart

Het fraaie Groningen orgelbezit werd vorig jaar in de schijnwerpers gezet met de allereerste editie van het Muziekfestival Het Hogeland. Het was een doorslaand succes en dus vindt later deze maand de tweede editie plaats. Waar het festival vorig jaar werd opgehangen aan Italië, is er nu sprake van een Tsjechische week. ,,Zo komen er studenten van het Staatsconservatorium uit Praag naar Noord-Groningen”, vertelt Penninga. ,,Vorig jaar hadden we studenten van het conservatorium uit Triëst te gast. Het leverde een mooie samenwerking op met het conservatorium in Groningen. Er werden contact gelegd én de Italiaanse studenten waren erg onder de indruk van de orgels in Het Hogeland. Die ervaring nemen ze mee in hun verdere loopbaan. Wie weet komen ze ooit nog wel voor een concertserie terug naar Noord-Groningen. Wat we in ieder geval hopen te bereiken, is dat we de Noord-Groninger orgels internationaal op de kaart zetten. Dat is vorig jaar goed gelukt”, zegt Penninga.

Aantrekkelijk 

Het is overigens niet zo dat de Tsjechische studenten per se muziek uit hun vaderland ten gehore brengen. ,,We hebben ze gevraagd om toegankelijke concerten te spelen, met een eigentijds en aantrekkelijk programma voor een breed publiek. De studenten bereiden zich er heel serieus op voor”, zegt Penninga. ,,Ze hebben onderzoek gedaan naar bijvoorbeeld de klankkleur van het orgel en kiezen muziek uit dat het beste bij het instrument past.” De studenten spelen vrijdag 26 april in Kantens, Uithuizen, Uithuizermeeden, Eenrum en Usquert. 

Getalenteerde kinderen van het project Stay Tuned zullen zaterdag 27 april een concert geven in de Petruskerk van Leens. 

Gedurende het orgelfestival klinkt geregeld muziek uit Tsjechië. ,,Bijvoorbeeld op donderdag 25 april in de kerk van Noordwolde. Dan geeft de Tsjechische orgeldocent Pavel Cerny een concert met als thema Tsjechië”, vertelt Penninga. Cerny zal op zaterdag 27 april ook het slotconcert verzorgen in de Petruskerk in Leens, samen met Sietze de Vries. Ook is er dan een rol weggelegd voor burgemeester Henk Jan Bolding, groot orgelliefhebber. ,,En na afloop is er een afterparty met bier uit Tsjechië”, lacht Rodenboog. 

Opening in Warffum

De week wordt woensdag 24 april geopend in de Sebastiaankerk in Warffum. ,,Vorig jaar kon Warffum niet meedoen, vanwege de restauratie van het orgel. Nu die restauratie achter de rug is, leek het ons gepast om de week op dit orgel te openen”, zegt Rodenboog. Daarbij is ook Patty Wageman, directeur van de Stichting Oude Groninger Kerken, aanwezig. ,,Groninger Kerken heeft als beleid dat de  kerken zoveel mogelijk open moeten zijn, zodat mensen altijd een kijkje kunnen nemen in deze gebouwen. Dat sluit mooi aan bij onze ambitie om Hogelandster kennis te laten maken met de kerken in hun eigen woonplaats”, legt Rodenboog uit.  

Koningsdag

Een van de hoogtepunten van het festival vindt plaats op Koningsdag. ,,Onder de naam Muziek voor de Koning zijn die dag van 10.00 tot 17.00 uur tal van kerken geopend. In samenwerking met Groninger Kerken worden er allerlei activiteiten in en om deze kerken georganiseerd, zoals tentoonstellingen, boekenmarkten en concertjes”, zegt Rodenboog. Zo wordt in Pieterburen bijvoorbeeld opgetreden door Josien Bakker, klinken in Niekerk vespers in het Gronings en komt Berry van Berkum met zijn jazztrio naar Zuurdijk. ,,Ook laten getalenteerde tieners van zich horen”, zegt Penninga. ,,Deze kinderen komen uit heel Nederland en komen via het project Stay Tuned naar Noord-Groningen. Ze geven een concert in de Petruskerk van Leens en volgen daarvoor workshops in Leens en Uithuizen. Om zulke grote instrumenten te mogen bespelen, is voor hen een hele ervaring”, zegt Penninga.

Het complete programma van het festival is te vinden op www.orgelshogeland.nl.