Het Hogeland veilige haven voor vele Oekraïners

NOORD-GRONINGEN - Een kleine tweehonderd vluchtelingen uit Oekraïne heeft in Het Hogeland een veilig heenkomen gevonden. De gemeente toonde zich van zijn beste kant door al in een vroeg stadium opvang te regelen. Bovendien ontstonden er overal in de gemeente initiatieven om hen te steunen. ,,Hartverwarmend”, vindt burgemeester Henk Jan Bolding, die samen met crisismanager Diana Löhr graag dieper ingaat op het handelen van de gemeente.

De gemeente Het Hogeland heeft in haar nog korte bestaan al een fraaie reputatie opgebouwd op het gebied van de opvang van vluchtelingen. Sinds vorig jaar verblijven er evacués uit Afghanistan in de Willem Lodewijk van Nassaukazerne bij Zoutkamp en sinds maart zijn daar dus de Oekraïners bijgekomen. ,,Vreselijk dat dit anno 2022 nodig is, maar vooral heel goed dat we er voor deze mensen zijn”, reageert burgemeester Henk Jan Bolding. Hogelandsters toonden zich bij de komst van Oekraïners buitengewoon gastvrij. ,,Er zijn vanuit de inwoners allerlei initiatieven opgestart. Dat is bewonderenswaardig en hartverwarmend; Het Hogeland op z’n best”, meent Bolding.

Busjes in de nacht

De opvang van de Afghanen overviel de gemeente min of meer. ,,Of de komst van de Oekraïners ons ook overviel? Ja en nee”, zegt Bolding. ,,We zagen natuurlijk de mensenstroom als gevolg van de oorlog op gang komen. Ook was duidelijk dat Nederland en wij als gemeente een bijdrage wilden leveren aan de opvang van de vluchtelingen. Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn, hebben we samen met de Veiligheidsregio een crisisorganisatie opgetuigd, met Diana Löhr als crisismanager. We zijn zo snel mogelijk gestart met de inventarisatie van gebouwen die geschikt zijn voor opvang. En omdat opvanglocaties aan strenge eisen moeten voldoen, is dat nog een hele opgave geweest. Tot dat punt hadden we de regie. Daarna is veel ons overkomen”, vertelt de burgemeester. Op een gegeven moment kwam namelijk naar buiten dat het voormalige woonzorgcentrum Warfheem in Warffum ook op de lijst van mogelijk geschikte opvanglocaties stond. ,,We hadden Warfheem net als locatie aangemeld bij de Veiligheidsregio Groningen. Via hen zouden we horen wanneer er mensen opgevangen moesten worden. Maar dat liep anders.” Op een zeker moment kwamen er ‘s nachts busjes met Oekraïners aan bij Warfheem. Dat zorgde voor wat consternatie. Die mensen hadden natuurlijk een lange reis achter de rug en kwamen doodmoe aan in Warffum. ,,Natuurlijk wil je die mensen dan direct een bed aanbieden. En toch kan dat niet. Je bent verplicht om eerst mensen te registreren voordat je ze onderdak aanbiedt. Dat hebben we in de Roakeldaishal gedaan”, vertelt Bolding. 

‘Hoop geregeld’

De gemeente is verantwoordelijk voor de totale opvang: onderdak, geld, gezondheidszaken en de eerste levensbenodigdheden. ,,En dus moet er een hoop geregeld worden”, zegt Diana Löhr. ,,We hebben contact gelegd met de voedselbank en kledingbank. We hadden een huisarts nodig, een tandarts, kinderopvang voor de kleintjes. We wilden kinderen laten sporten, zodat hun ouders wat tijd voor zichzelf kregen.”  Kinderen die eigenlijk naar school zouden moeten gaan,  hoopt men na de meivakantie onderwijs te kunnen aanbieden. 

Het optuigen van een onderwijsvoorziening heeft nogal wat voeten in de aarde. Dat geldt overigens ook voor de eerder genoemde registratie van Oekraïners. ,,Dat is niet zo eenvoudig als het lijkt. In onze organisatie hebben we maar twee medewerkers die de registratie mogen doen”, meldt Bolding.

Wisselwoningen

Een deel van de Oekraïners wordt opgevangen in de wisselwoningen in Kantens. De mensen daar leefden meteen een stuk zelfstandiger dan de vluchtelingen in de groepsopvang in Warfheem, omdat ze een eigen voordeur hebben. ,,Voor deze groep hebben we ook als eerste het leefgeld geregeld. Zij kunnen daardoor bijvoorbeeld zelf met de bus naar Groningen of boodschappen doen in Middelstum”, legt Löhr uit. De gemeente heeft gemerkt dat de zelfstandigheid de ‘Kantster Oekraïners’ goed doet: ze hebben snel hun draai gevonden. ,,En een aantal heeft zelfs al werk gevonden. Zoals de opvang in Kantens is geregeld, is een type opvang die we het liefst voor alle Oekraïnse mensen willen realiseren. Die vrijheid doet mensen namelijk goed”, meent Löhr. 

Inmiddels hebben ook de Oekraïners die in Warffum verbleven een ‘eigen voordeur gekregen. Zij zijn ondergebracht in Lauwersoog, Kloosterburen en Leens. ,Soms met twee gezinnen samen in een woning, maar alleen als het klikt tussen de mensen.”

De verhuizing van de Oekraïners zorgde overigens wel voor wat commotie in Warffum. De uitleg van de gemeente is dat de zorg voor de psychiatrische patiënten in Warfheem niet samengaat met de zorg voor de vluchtelingen. Veel Warffumers hadden zich inmiddels als vrijwilliger gemeld om de vluchtelingen te ondersteunen en zagen deze mensen dan ook met pijn in het hart vertrekken. ,,Hoe het dorp zelf is omgegaan met de vluchtelingen, verdient een groot compliment”, meent burgemeester Henk Jan Bolding. ,,Toch waren er ook Oekraïners die graag een meer zelfstandig leven wilden leiden. Meer zelfstandigheid draagt ook bij aan het hier opbouwen van een menswaardig bestaan.”

Particulieren

En dan is er nog een groep Oekraïners: zij die opgevangen worden bij particulieren. Dat zijn er tientallen. ,,Het is een groep waar we als gemeente minder zicht op hebben. We hopen dat mensen ze wijzen op het belang van registratie. Dat is namelijk nodig om leefgeld te kunnen krijgen”, aldus burgemeester Henk Jan Bolding.  

Alle informatie over de opvang van Oekraïners in de gemeente is te vinden op hethogeland.nl/oekraine.