Lange geschiedenis van bevingsschade is aanslag op gezondheid

NOORD-GRONINGEN - Mensen met een lange geschiedenis van aardbevingsschade hebben jaren een gezondheidsachterstand. Dat concluderen dr. Katherine Stroebe en prof. dr. Tom Postmes van de Rijksuniversiteit Groningen op basis van de meest recente Gronings Perspectief-onderzoek in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen.

De gaswinningsproblematiek kent een aanzienlijke groep systeemslachtoffers, stellen de onderzoekers. Dat zijn bewoners die al vele jaren schade hebben en zich daardoor al lange tijd gedupeerd voelen. Deze groep heeft een forse gezondheidsachterstand die zich uit in psychische en lichamelijke klachten. Schade en versterkingsprocedures zijn vaak generiek: instanties bedienen een grote groep. Chronisch gedupeerden krijgen hierdoor niet de aandacht die ze nodig hebben. Stroebe: ,,Een bewoner vertelt dat ze sinds 2014 schade heeft en in afwachting is van haar vierde schadeafwikkeling. Ze voelt zich onveilig omdat er nooit onderzoek is gedaan naar de fundering van haar huis. Ook is ze bang dat ze opnieuw een schadeproces door moet als er er weer een beving komt. Wij raden aan om de procedures dusdanig in te richten dat je maatwerk voor dergelijke groepen bewoners kan bieden. Pas dan kunnen ze weer door met hun leven.”

Ellendig

De gaswinningsproblematiek is voor sommige bewoners zo ellendig dat ze er afstand van moeten nemen: ze melden geen schade meer of ze verhuizen. Dit komt naar voren in interviews met 14 bewoners, die ook in 2017 waren geïnterviewd. Stroebe: ,,De toename in machteloosheid valt sterk op: Bewoners willen niet meer op deze voet verder. Ze zijn het gevecht met instanties zat. Voor sommigen is de situatie zo onhoudbaar geworden dat ze zijn verhuisd om er eindelijk vanaf te zijn. Ze beschrijven het als een vlucht. Dit zien we voor het eerst in de jaren dat we deze mensen volgen.”

Focusgroepen in vier dorpen en buurten laten zien dat gemeenten een zeer belangrijke rol spelen bij het bevorderen van sociale cohesie in dorpen en buurten. Daar waar bewoners als een volwaardige partner aan tafel zitten, zijn in korte tijd grote verbeteringen mogelijk. In dorpen waar bewoners zich geminacht voelen door de gemeente loopt de samenwerking met instanties en soms ook tussen bewoners spaak. Stroebe: ,,Dit onderzoek laat zien hoe belangrijk het is dat gemeenten actief bezig blijven om sociale cohesie te bevorderen.”