Boek over boerenleven van ‘opa’ Mansholt

ULRUM/BEDUM - De naam Mansholt is een begrip in Groningen en ver daarbuiten. Dat komt vooral door Sicco Mansholt, die in 1908 werd geboren op zijn ouderlijke boerderij Torum in de Westpolder boven Ulrum. Begin augustus verschijnt bij Uitgeverij Profiel in Bedum het boek ‘Jonge jaren tussen graan en slik’, jeugdherinneringen  van een bevlogen boer en politicus, dat in 1909 werd  geschreven door Sicco’s grootvader Derk Roels Mansholt.

Ruim een kwart eeuw was Sicco Mansholt architect van het naoorlogse landbouwbeleid. Eerst als minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening in Den Haag en later als Eurocommissaris voor de Landbouw in Brussel.  Mansholt was boer en socialist in hart en nieren. Dat was geen vaak voorkomende combinatie, maar hem was het met de paplepel in gegoten. Zijn vader en grootvader stonden al bekend als rode herenboeren op het Groninger land.

Jeugdherinneringen

Derk Roelf Mansholt heeft in 1909 zijn jeugdherinneringen in Oost-Friesland (rond 1850) geschreven. Dit was voor zijn familie bedoeld, maar is toen en nogmaals in 1990, ook in boekvorm uitgegeven. Deze beschrijving heeft later een bredere betekenis gekregen, namelijk als historische bron en weergave van het boerenleven. Eigenlijk is de inhoud ervan heel interessant, maar door de Duitse taal en een onbekend lettertype voor Nederlanders minder toegankelijk. Het was een bijzondere man met een vlotte pen, die gedetailleerd en levendig schreef.
Hij beschrijft thema’s die vaak nu nóg actueel zijn: het boerenleven, de loop van de Dollard en de overstromingen, het onderwijs (aan de arbeiders- boerenkinderen), de huishouding en werkzaamheden op een boerenbedrijf, de bezigheden in zijn jeugd, en het leven met de natuur. Hij blikt in 1909 terug op de ontwikkelingen van de laatste halve eeuw in de landbouw en veeteelt in het Rheiderland .

Westpolder

Als jongeman trok hij met zijn familie naar Eexta (Oldambt), is getrouwd met Aaltje Dijkhuis, boer geweest in Meeden en heeft zich in 1882 op de boerderij Torum in de Westpolder gevestigd. Hij werkte in de veredeling van landbouwgewassen en peulvruchten samen met zijn broer Jochem Helmers, zijn buurman op de boerderij Fletum.

Hij was zeer actief in boerenorganisaties en werd vooral bekend door zijn politieke activiteiten. Hij was persoonlijk bevriend met Multatuli (Eduard Douwes Dekker), één van de beste politieke schrijvers van zijn tijd. Mansholt schreef vele pamfletten en artikelen en ondersteunde zijn politieke bondgenoten financieel. Tot tweemaal toe stond hij kandidaat voor de Tweede Kamer, maar verloor van een liberale kandidaat.

Kleinzoon

Zijn kleinzoon Sicco Mansholt (1908-1995), boer en verzetsman in de Wieringermeer, minister van landbouw en eurocommissaris bij de EEG, heeft zich sterk door de politieke ideeën van zijn opa en diens kennis t.en aanzien van de landbouw laten inspireren. Hij beschrijft hem kort samengevat met de volgende woorden: een bewogen mens, boer en socialist, een geweldige vent. Hij heeft de linkse politici, zoals Domela Nieuwenhuis, aangemoedigd en schreef strijdbare pamfletten. Op latere leeftijd raakte DRM wat teleurgesteld in zijn politieke vrienden en wijdde zich met zijn oudste zoon Ubbo vooral aan de ontwikkelingen in de landbouw. Hij is op 1 augustus 1921 in de stad Groningen overleden.

Het boek zal precies 100 jaar na zijn sterfdag op boerderij “Torum” in besloten kring gepresenteerd worden.  Op die boerderij is hij, tot hij ging rentenieren in 1906, het laatst boer geweest.